Trdisi Kupatan

Tradisi "Kupatan"  kutha Kudus

Kupatan menika salah satunggiling tradisi jawa wonten ing kutha Kudus. Sampun dados adat tradisinipun ing pesisir limrahipun kaliyan wewangkon Kudus mliginipun saben tanggal 8 Syawal sami ndamel kupat kaliyan lepet. Sedaya kalawau menika dipuntindakaken minangka awujud raos syukur dhumateng Gusti Allah ingkang sampun paring karaharjan saged nindhakaken siyam sakwulan ing wulan Ramadhan. Boten namung ndamel kupat lpet ,rumaos bombongkalawau ugi dipunwujudaken kanthi nganakaken pahargyan werni-werni. Kamangka ing kabupaten Kudus kathah papan panggenan ingkang dados punjering Karamean.

Kupatan menika saking tembung ”Kupat” singkatan saking tembung “ngaku lepat” ateges ngrumaosi lepat utawa klenta-klentunipun. Kupatan anggadhahi ateges ngaku kalepetan , ngakeni kathah kalepetan , kados padatan jarwi ugi filosofinipun. Kupatan menika minangka tradisi ingkang kebak kaliyan jarwi mliginipun jawi, wigatosipun wonten ing tradisi kupatan menika , para masyarakat sami pepanggihan ngakeni kalepetan mawi ngapuntenaken kaliyan tiyang sanes.

Ketupat utawi tradisi kupatan namung setunggal trdisi wiyaren kaliyan nyameptakaken ketupat, sakwarni tedhan utawi uwos ingkang dipunmasak ugi dipunbungkus ron utawa janur kanthi wujud prisma saking anyaman lan kersaa menawi segi sekawan. Amargi kupatan anggadhahi ancas kang wigatos sanget. Tardisi kupatan budhal saking upaya-upaya Walisongo ingkang mbiyarakaken agami Islam, amargi jaman rumiyin tiyang Jawi ngginakaken simbol-simbol menika. Pungkasanipun para Walisongo ngginakaken cara kasebat, dados tradisi kupatan ngginakaken simbol janur utawi ron glugu anem arupi jene.

Amargi Janur padhatanipun dipunginakaken masyarakat jawi lebet kawontenanipun remen. Mliginipun dipunpasang menawi wonten adicara panggih temanten utawi mantenan. Janur menika saking bahasa arab inggih menika “Ja a Nur” anggadhahi ateges sampun dhateng sunar/Cahaya. Setunggal pangajab cahaya utawi sunar tumuju marang rahmat Allah.

Kupat menika ateges paring semangat sami ngapuntenaken , inggih menika sami semangat taubat dhumateng gusti Alloh s.w.t ,ugi dhateng sesami. Kanthi pangajab taubat boten badhe malih nyacat kaliyan kalepetan ing mangsa ngajeng.

Kupat menika mlebet Basa Arab,inggih menika saking tembung “Kaffi”, ateges kuffat ingkang anggadhahi teges sampun cekap pangajab, dadosipun kaliyan nyiyani setunggal wulan kathah ing wulan Ramadhan lajeng wiyaran ing 1 Syawal ugi dipunlajengaken kaliyan siyam sunnah enem dinten syawal, mila tiyang-tiyang ingkang kuffat ingkang rumaos cekap ibadahipun. Menika sami kaliyan hadis kanjeng Nabi inggih menika Siyam setunggal warsa kebak utawi Siyam ing Wulan Ramadhan.

Nuwun,

Nara Sumber :  Agustina Lilis Triyani 

gambar : www.solopos.com