Minggu, 04 Januari 2015

Wicara

Unggah – ungguh Basa

Basa Krama lugu lan krama alus.
  1. Basa Krama lugu (Kramantara)
Titikane :
a.  Wujude Basa
Tembung –tembunge awujud tembung krama (kr) kabeh ora kacampuran krama inggil (ki)
Tumrap tembung-tembung:
Aku                               disalini                      kula
Kowe                             disalini                      sampeyan
Ater-ater dak-              disalini                      kula-
Ater-ater ko-                disalini                      sampeyan-
Ater-ater di-                 disalini                      dipun-
Panambang ku-            disalini                      -kula
Panambang –mu          disalini                      -sampeyan
Panambang-e               disalini                      -ipun
Panambang-ake           disalini                      -aken

b.  Gunane
Kanggo sapdha-padha (priyayi) kang rumangsa menang/dhuwur drajade tinimbang karo sing diajak guneman).
Tuladha:          Sampeyan punapa tumut dados warganing karang taruna ?
Griyakula kosong, sedaya sami kesahan.

2. Basa Krama Alus
Basa krama alus iku sarupane basa kang paling luwes. Kanggo marang sadhengah wong ora ana alane. Mula diarani krama alus, sapa bae bisa nganggo.
          Titikane :
a.  Wujude basa
Tembung-tembunge krama (kr) kabeh kacampuran krama inggil (ki) tumrap wong kang diajak guneman/digunem
Tumrap tembung-tembung
Aku                               diganti                       kula
Kowe                             diganti                       panjenengan
Ater-ater dak-              diganti                       kula-
Ater-ater ko-                diganti                       panjenengan-
Ater-ater di-                 diganti                       dipun-
Ater-ater –ku               diganti                       -kula
Panambang    -ku        diganti                       -panjenengan
Panambang –mu         diganti                       -ipun
Panambang –ake        diganti                        aken

b.  Gunane
Ø Kanggo anak marang wong tuwa
Ø Murid marang guru
Ø Wong enom marang wong kang luwih tuwa lan kudu diajeni
Ø Kanca marang kanca kang durung kulina/tepungan anyar
Ø Batur marang bendarane
Tuladha      :
·      Bapak, punika wonten tamu, duka saking pundi.
·      Pak guru punapa badhe tindak nitih honda?
·      Mangga menawi badhe ngagem gadhahankula!



 Sumbere saka : Suprihatin,Darmi dkk, 1999.STAR(Strategi Tepat Anak Pintar) Bahasa Jawa. Solo:UD Putra Kertonatan.


Tidak ada komentar:

Posting Komentar